Charakterystyka przetacznika leśnego

Przetacznik leśny (Veronica montana) jest jednym z mniej znanych przedstawicieli rodziny przetacznikowatych, których w Polsce występuje aż 32 gatunki. Pomimo że nie zyskał takiej sławy jak jego krewniacy, na przykład przetacznik perski czy przetacznik ostroklapowy, warto poświęcić mu uwagę ze względu na jego niecodzienny wygląd i właściwości. 

Charakterystyka morfologiczna przetacznika leśnego

Przetacznik leśny to bylina o wysokości 10–40 cm, wyposażona w cienkie, długie i prosto wzniesione łodygi. Liście tego gatunku są jajowate lub owalne, o szerokości 2–5 cm i długości 3–7 cm, ząbkowane na brzegach. U nasady liści występują ogonki liściowe, które są niemal równe długości blaszki liściowej. Liście są osadzone na łodygach naprzeciwlegle i tworzą zwarte, pokrywające sobie nawzajem blaszki. Z ich osi wyrastają kwiaty zebrane w grona, które są wsparte przysadkami.

Kwiaty przetacznika leśnego są drobne, o średnicy około 5–7 mm, mają kształt dzwonkowaty i zwykle są niebiesko-fioletowe, choć mogą występować też w kolorze białym. Wyróżnia je cztery wolne działki kielicha i cztery płatki korony, które mogą być równowąskie lub lancetowate, a także dwa pręciki i jeden słupek z szyjką. Kwitnienie przetacznika leśnego przypada na okres od maja do lipca – to piękny czas, gdy polskie lasy stają się pełne błękitu kwiatów tego gatunku.

Występowanie i siedliska przetacznika leśnego

Przetacznik leśny jest gatunkiem pospolitym i szeroko rozprzestrzenionym na terenie całej Polski. Najczęściej można go spotkać w lasach liściastych i mieszanych, szczególnie bukowych, dębowych oraz grabowych. Lubi miejsca półcieniste i wilgotne, ale unika stanowisk bardzo mokrych. Spotyka się go również na brzegach potoków, w zaroślach i na łąkach.

Możliwości wykorzystania przetacznika leśnego

Właściwości lecznicze przetacznika leśnego są znane od dawna w medycynie ludowej. Wykazuje on działanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, przeciwwirusowe oraz moczopędne. Stosowany jest głównie jako środek pomocniczy w leczeniu infekcji dróg moczowych, a także chorób skóry i błon śluzowych. Roślina ta była też wykorzystywana jako dodatek do kąpieli mających łagodzić stany zapalne skóry i zmniejszać swędzenie.